Paphiopedilum

Paphiopedilum
Paphiopedilum
Paphiopedilum glanduliferum

Paphiopedilum glanduliferum

Systematik
Ordnung: Spargelartige (Asparagales)
Familie: Orchideen (Orchidaceae)
Unterfamilie: Cypripedioideae
Tribus: Cypripedieae
Untertribus: Paphiopedilinae
Gattung: Paphiopedilum
Wissenschaftlicher Name
Paphiopedilum
Pfitzer
Paphiopedilum glaucophyllum

Paphiopedilum, im Deutschen Frauenschuhe oder auch Venusschuhe[1] genannt, ist eine Pflanzengattung der Orchideen. Diese Gattung ist verbreitet von Nepal über Indien, dem südlichen China, Thailand, Malaysia bis hin zu den Philippinen, Borneo, Sumatra und Neuguinea. Derzeit werden etwa 100 Arten und Unterarten anerkannt.

Der Name leitet sich von Paphia, einem auf Zypern gebräuchlichen Beinamen für die Göttin Aphrodite, welche in der Nähe der Stadt Paphos an Land gegangen sein soll, und pedilon, im Griechischen für Pantoffel oder Sandale, ab.

Inhaltsverzeichnis

Beschreibung

Paphiopedilen sind Orchideen mit sympodialem Wuchs, das heißt der Spross wächst nach der Vegetationsperiode nicht mehr und durch das Rhizom wird ein neuer Spross gebildet. Die Blätter sind weich und der Blütentrieb behaart, die Knospen kommen aus Brakteen am Ende des Triebes. Sie wachsen terrestrisch, lithophytisch in Moos, selten epiphytisch. Die Blätter können marmoriert oder hellgrün sein, die letztere Form kann kühler kultiviert werden.

Das Blütenmerkmal von Paphiopedilum ist das untere Petalum, was sich in der Evolution zu einer schuhähnlichen Form entwickelt hat, sowie das obere Sepalum, welches größer als bei anderen Orchideen ist. Die beiden äußeren Petalen können manchmal auch gedreht sein, wie zum Beispiel bei Paphiopedilum glanduliferum.

Pharmakologie

Pflanzen der Gattung Paphiopedilum sind in allen Pflanzenteilen leicht giftig. Die Giftstoffe konzentrieren sich in Laub und Stängel. Der Hauptwirkstoff ist kristallisiertes Calciumoxalat. Der Verzehr von Pflanzenteilen kann zu Übelkeit, Erbrechen und Durchfall führen. Außerdem bewirken in der Pflanze enthaltene chinoide Verbindungen durchaus Kontaktallergien.[1]

Synonyme

Bei den drei Genera Cordula Raf., Stimegas Raf. und Menephora Raf. handelt es sich um Synonyme zu Paphiopedilum.

Arten

Die Auflistung basiert auf der „World Check List of selected Plant Families“ [2]

  • Paphiopedilum acmodontum (Philippinen)
  • Paphiopedilum adductum (Philippinen)
  • Paphiopedilum appletonianum (Hainan bis Indo-China)
  • Paphiopedilum areeanum (Myanmar)
  • Paphiopedilum argus (Philippinen (Luzon))
  • Paphiopedilum armeniacum (China)
  • Paphiopedilum barbatum (Thailand bis Sumatra)
  • Paphiopedilum barbigerum (China, Vietnam)
    • Paphiopedilum barbigerum var. barbigerum (China)
    • Paphiopedilum barbigerum var. coccineum (Vietnam)
    • Paphiopedilum barbigerum var. lockianum (China, Vietnam)
  • Paphiopedilum bellatulum (China, Myanmar, Thailand)
  • Paphiopedilum bougainvilleanum (Solomon Inseln)
    • Paphiopedilum bougainvilleanum var. bougainvilleanum (Solomon Inseln)
    • Paphiopedilum bougainvilleanum var. saskianum ( Solomon Inseln)
  • Paphiopedilum bullenianum (Malaysia)
    • Paphiopedilum bullenianum var. bullenianum (Malaysia)
    • Paphiopedilum bullenianum var. celebesense (Sulawesi bis Maluku)
  • Paphiopedilum callosum (Indo-China bis Malaysia)
    • Paphiopedilum callosum var. potentianum (Thailand)
    • Paphiopedilum callosum var. warnerianum (Thailand bis Malaysia)
  • Paphiopedilum canhii (Vietnam)
  • Paphiopedilum charlesworthii (Myanmar bis China)
  • Paphiopedilum ciliolare (Philippinen)
  • Paphiopedilum concolor (China bis Indo-China)
  • Paphiopedilum dayanum (Borneo)
  • Paphiopedilum delenatii (Vietnam)
  • Paphiopedilum dianthum (China)
  • Paphiopedilum druryi (Indien)
  • Paphiopedilum emersonii (China)
  • Paphiopedilum exul (Thailand)
  • Paphiopedilum fairrieanum (östlicher Himalaya bis Assam)
  • Paphiopedilum fowliei (Philippinen (Palawan))
  • Paphiopedilum gigantifolium (Sulawesi)
  • Paphiopedilum glanduliferum (Neu Guinea)
  • Paphiopedilum glaucophyllum (Java)
    • Paphiopedilum glaucophyllum var. glaucophyllum (Java)
    • Paphiopedilum glaucophyllum var. moquetteanum (Java)
  • Paphiopedilum godefroyae (Thailand)
  • Paphiopedilum gratrixianum (Laos bis Vietnam)
  • Paphiopedilum hangianum (China bis Vietnam)
  • Paphiopedilum haynaldianum (Philippinen (Luzon, Negros))
  • Paphiopedilum helenae (Vietnam)
  • Paphiopedilum hennisianum (Philippinen)
  • Paphiopedilum henryanum (China bis Vietnam)
  • Paphiopedilum hirsutissimum (Assam bis China)
    • Paphiopedilum hirsutissimum var. chiwuanum (China)
    • Paphiopedilum hirsutissimum var. esquirolei (China bis Indo-China)
    • Paphiopedilum hirsutissimum var. hirsutissimum (Assam bis Myanmar)
  • Paphiopedilum hookerae (Borneo)
    • Paphiopedilum hookerae var. hookerae (Borneo (Sarawak, Kalimantan))
    • Paphiopedilum hookerae var. volonteanum (Borneo Sabah)
  • Paphiopedilum insigne (Assam & Meghalaya)
  • Paphiopedilum intaniae (Sulawesi)
  • Paphiopedilum javanicum (Sumatra bis Kleine Sunda-Inseln)
    • Paphiopedilum javanicum var. javanicum (Sumatra bis Kleine Sunda-Inseln)
    • Paphiopedilum javanicum var. virens (Borneo (Sabah bis Sarawak))
  • Paphiopedilum kolopakingii (Borneo (Kalimantan))
  • Paphiopedilum lawrenceanum (Borneo (Sarawak, Sabah))
  • Paphiopedilum liemianum (Sumatra)
  • Paphiopedilum lowii (W. & C. Malesia)
    • Paphiopedilum lowii var. lowii (Malaysia)
    • Paphiopedilum lowii var. lynniae (Borneo)
    • Paphiopedilum lowii var. richardianum (Sulawesi)
  • Paphiopedilum malipoense(China bis Vietnam)
    • Paphiopedilum malipoense var. angustatum (China)
    • Paphiopedilum malipoense var. jackii (China bis Vietnam)
    • Paphiopedilum malipoense var. malipoense (China bis Vietnam)
  • Paphiopedilum mastersianum (Kleine Sunda-Inseln bis Maluku)
    • Paphiopedilum mastersianum var. mastersianum (Maluku (Ambon, Buru))
    • Paphiopedilum mastersianum var. mohrianum (Kleine Sunda-Inseln)
  • Paphiopedilum micranthum (China bis Vietnam)
  • Paphiopedilum niveum (Thailand bis Malaysia)
  • Paphiopedilum ooii (Borneo)
  • Paphiopedilum papuanum (New Guinea)
  • Paphiopedilum parishii (Assam bis China)
  • Paphiopedilum philippinense (Philippinen bis Borneo)
    • Paphiopedilum philippinense var. philippinense (Philippinen bis Borneo)
    • Paphiopedilum philippinense var. roebelenii (Philippinen (Luzon))
  • Paphiopedilum primulinum (Sumatra (Aceh))
    • Paphiopedilum primulinum var. primulinum (Sumatra (Aceh))
    • Paphiopedilum primulinum var. purpurascens (Sumatra (Aceh))
  • Paphiopedilum purpuratum (China bis Hainan)
    • Paphiopedilum purpuratum var. hainanense (Hainan)
    • Paphiopedilum purpuratum var. purpuratum (China)
  • Paphiopedilum randsii (Philippinen (Mindanao))
  • Paphiopedilum rothschildianum(Borneo (Kinabalu))
  • Paphiopedilum sanderianum (Borneo (Gunung Mulu))
  • Paphiopedilum sangii (Sulawesi)
  • Paphiopedilum schoseri (Sulawesi bis Maluku)
  • Paphiopedilum spicerianum (Bhutan bis Myanmar)
  • Paphiopedilum stonei (Borneo -(Sarawak))
    • Paphiopedilum stonei var. platyphyllum (Borneo (Sarawak))
    • Paphiopedilum stonei var. stonei (Borneo (Sarawak))
  • Paphiopedilum sugiyamanum (Borneo (Sabah))
  • Paphiopedilum sukhakulii (Thailand)
  • Paphiopedilum supardii (Borneo (Kalimantan))
  • Paphiopedilum superbiens (Sumatra)
  • Paphiopedilum thaianum (Thailand)
  • Paphiopedilum tigrinum (China - W. YunNan)
  • Paphiopedilum tonsum (Sumatra)
  • Paphiopedilum tranlienianum (Vietnam)
  • Paphiopedilum urbanianum (Philippinen Mindoro)
  • Paphiopedilum venustum (Nepal bis Bangladesch)
  • Paphiopedilum victoria-mariae (Sumatra)
  • Paphiopedilum victoria-regina (Sumatra)
  • Paphiopedilum vietnamense (Vietnam)
  • Paphiopedilum villosum (Assam bis China)
    • Paphiopedilum villosum var. annamense (China bis Indo-China)
    • Paphiopedilum villosum var. boxallii (Myanmar)
    • Paphiopedilum villosum var. villosum (Assam bis Thailand)
  • Paphiopedilum violascens (Neu Guinea (Bismarck-Archipel - Manus (Insel)))
  • Paphiopedilum wardii (China bis Myanmar)
  • Paphiopedilum wentworthianum (Solomon Inseln)
  • Paphiopedilum wilhelminae (Neu Guinea)

Naturhybriden

Die Auflistung basiert auf der „World Check List of selected Plant Families“

  • Paphiopedilum × affine (P. appletonianum × P. villosum) (Vietnam)
  • Paphiopedilum × aspersum (P. barbigerum var. lockianum × P. henryanum) (Vietnam)
  • Paphiopedilum × burbidgei (P. dayanum × P. javanicum var. virens) (Borneo)
  • Paphiopedilum × cribbii (P. appletonianum × P. villosum) (Vietnam)
  • Paphiopedilum × cribbii nothovar. yunnanicum (P. appletonianum × P. villosum var. denissimum) (China)
  • Paphiopedilum × dalatense (P. callosum × P. villosum var. annamense) (Vietnam)
  • Paphiopedilum × dixlerianum (P. callosum × P. wardii) (Myanmar)
  • Paphiopedilum × expansum ( P. hennisianum × P. philippinense) (Philippinen)
  • Paphiopedilum × fanaticum (P. malipoense × P. micranthum) (China)
  • Paphiopedilum × frankeanum (P. superbiens × P. tonsum) (Sumatra)
  • Paphiopedilum × glanzii (P. emersonii × P. micranthum) (China)
  • Paphiopedilum × grussianum (P. dianthum × P. hirsutissimum var. esquirolei) (China)
  • Paphiopedilum × herrmannii (P. helenae × P. hirsutissimum var. esquirolei) (Vietnam)
  • Paphiopedilum × kimballianum (P. dayanum × P. rothschildianum) (Borneo (Kinabalu))
  • Paphiopedilum × littleanum (P. dayanum × P. lawrenceanum) (Borneo)
  • Paphiopedilum × mattesii (P. barbatum × P. bullenianum) (Malaysia)
  • Paphiopedilum × pereirae (P. exul × P. niveum) (Thailand)
  • Paphiopedilum × petchleungianum (P. dianthum × P. villosum) (China)
  • Paphiopedilum × powellii (P. callosum × P. exul) (Thailand)
  • Paphiopedilum × pradhanii (P. fairrieanum × P. venustum) (östl. Himalaya)
  • Paphiopedilum × shipwayae (P. dayanum × P. hookerae). (Borneo)
  • Paphiopedilum × siamense (P. appletonianum × P. callosum) (Thailand)
  • Paphiopedilum × spicerovenustum (P. spiceranum × P. venustum) (Assam)
  • Paphiopedilum × venustoinsigne (P. insigne × P. venustum) (Assam)
  • Paphiopedilum × vietenryanum (P. gratrixianum × P. henryanum) (China (Yunnan))
  • Paphiopedilum × yingjiangense (P. villosum × P. wardiI) (China (Yunnan))

Literatur

  • Harold Koopowitz: Revised Checklist of the Genus Paphiopedilum, A. In: Orchid Digest. 64, Nr. 4, 2000.
  • Braem, G. J., Charles O. Baker, Margaret L. Baker The Genus Paphiopedilum: Natural History and Cultivation, Vol. 1. Kissimmee, Florida: Botanical Publishers, Inc., 1998
  • Cribb, Phillip The Genus Paphiopedilum: A Kew Magazine Monograph 2nd Edition, Timber Press Inc., 1999
  • Braem, G. J., Chiron, G. Paphiopedilum, Tropicalia, 2003

Weblinks

 Commons: Paphiopedilum – Album mit Bildern und/oder Videos und Audiodateien

Einzelnachweise

  1. a b Roth, Daunderer & Kormann: Giftpflanzen - Pflanzengifte, Auflage 5, NIKOL Verlag. ISBN 3868200096.
  2. Monocot Checkliste, Royal Botanic Garden, Kew http://apps.kew.org/wcsp/home.do

Wikimedia Foundation.

Игры ⚽ Нужно решить контрольную?

Schlagen Sie auch in anderen Wörterbüchern nach:

  • Paphiopedilum — Scientific classification Kingdom: Plantae Division: Magnoliophyta (unranked): Monocots …   Wikipedia

  • Paphiopedilum — Paphiopedilum …   Wikipédia en Français

  • Paphiopedilum — Pfitzer 1886 es un género de unas 60 a 70 especies monopodiales terrestres de orquídeas de la Subfamilia Cypripedioideae de la familia Orchidaceae. Se distribuyen por el Sureste del Asia tropical desde Myanmar y China hacia el Sur por Papúa Nueva …   Enciclopedia Universal

  • Paphiopedilum —   [griechisch], wissenschaftlicher Name der Orchideengattung Venusschuh …   Universal-Lexikon

  • Paphiopedilum — ? Пафиопедилюм (Пафиопедилум) Paph …   Википедия

  • Paphiopedilum —   Paphiopedilum …   Wikipedia Español

  • Paphiopedilum — glaucophyllum …   Wikipédia en Français

  • Paphiopedilum — noun horticulturally important genus of mainly terrestrial orchids including many hybrids; southeastern Asia and Indonesia to Philippines and Solomon Islands; Paphiopedilum species sometimes included in genus Cypripedium • Syn: ↑genus… …   Useful english dictionary

  • Paphiopedilum — ID 59438 Symbol Key PAPHI Common Name Venus slipper Family Orchidaceae Category Monocot Division Magnoliophyta US Nativity N/A US/NA Plant Yes State Distribution N/A Growth Habit N/A …   USDA Plant Characteristics

  • Paphiopedilum platyphyllum — ? Paphiopedilum platyphyllum Научная классификация Царство: Растения Класс: Однодольные Порядок: Спаржецветные …   Википедия

Share the article and excerpts

Direct link
Do a right-click on the link above
and select “Copy Link”